W dzisiejszym świecie biznesu restrukturyzacja jest często koniecznością dla firm, które napotykają trudności finansowe. Wydział upadłościowy, w ramach którego działa i funkcjonuje sąd restrukturyzacyjny odgrywa kluczową rolę w procesie restrukturyzacji, wprowadzając porządek i nadzorując działania mające na celu ocalenie lub przekształcenie działalności przedsiębiorstwa. Poniżej przyjrzymy się, jak sąd restrukturyzacyjny, działający w wydziale sądu upadłościowego wpływa na proces restrukturyzacji oraz jakie są korzyści i wyzwania związane z tym procesem.
Rola sądu upadłościowego /restrukturyzacyjnego
Sąd restrukturyzacyjny pełni istotną rolę w procesie restrukturyzacji, zapewniając odpowiedni nadzór nad działaniami firm znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Jest to instytucja, która zarządza sprawami związanymi z upadłością i nadzoruje procesy restrukturyzacji. Główne funkcje sądu upadłościowego obejmują:
- Ocena sytuacji finansowej: Sąd upadłościowy analizuje sytuację finansową przedsiębiorstwa oraz przeprowadza ocenę jego zdolności do restrukturyzacji w postępowaniu o ogłoszenie upadłości albo w postępowaniu o otwarcie restrukturyzacji
- Nadzór nad procesem restrukturyzacji: Sąd monitoruje proces restrukturyzacji, zapewniając zgodność z obowiązującymi przepisami prawa oraz dbając o interesy wszystkich zainteresowanych stron, w tym wierzycieli, pracowników i właścicieli.
- Rozstrzyganie sporów: Sąd upadłościowy rozstrzyga spory między różnymi stronami w procesie restrukturyzacji oraz może podejmować decyzje dotyczące kluczowych kwestii, takich jak plany restrukturyzacyjne czy umowy z wierzycielami.
- Zatwierdzanie planów restrukturyzacyjnych: Sąd może zatwierdzać lub odrzucać plany restrukturyzacyjne przedsiębiorstw, decydując o ich zgodności z prawem oraz zgodnością z interesami wszystkich zainteresowanych stron.
Korzyści i wyzwania związane z sądem upadłościowym
Korzyści
- Ochrona interesów wszystkich stron: Dzięki nadzorowi sądu restrukturyzacyjnego proces restrukturyzacji jest bardziej transparentny i sprawiedliwy, co pozwala chronić interesy wszystkich zaangażowanych stron, w tym wierzycieli, pracowników i właścicieli.
- Profesjonalne wsparcie: Sąd restrukturyzacyjny, a dokładniej nadzorca lub zarządca wyznaczeni przez ten sąd zapewniają profesjonalne wsparcie ekspertów, co ułatwia przedsiębiorstwom skuteczne zarządzanie procesem restrukturyzacji i osiąganie pozytywnych rezultatów.
- Zwiększenie zaufania: Obecność sądu restrukturyzacyjnego w procesie restrukturyzacji może zwiększyć zaufanie wierzycieli, inwestorów i klientów do przedsiębiorstwa, pokazując, że firma podejmuje odpowiednie kroki w celu rozwiązania swoich problemów finansowych.
Wyzwania
- Koszty i opóźnienia: Postępowanie sądowe może być bardziej kosztowne i czasochłonne, co może opóźnić realizację planów restrukturyzacyjnych i utrudnić szybkie wyjście z trudnej sytuacji finansowej. Dlatego warto w pierwszej kolejności sprawdzić, czy dla przedsiębiorstwa nie jest dopuszczalna ścieżka restrukturyzacji bez udziału sądu, czyli postępowanie o zatwierdzenie układu
- Konflikty interesów: W procesie restrukturyzacji mogą wystąpić konflikty interesów między różnymi grupami, co może utrudnić osiągnięcie porozumienia i wprowadzenie skutecznych planów restrukturyzacyjnych.
- Ryzyko niepowodzenia: Pomimo obecności sądu restrukturyzacyjnego w procesie restrukturyzacji nie ma gwarancji sukcesu procesu restrukturyzacji. Istnieje ryzyko, że firma nie będzie w stanie wyjść z trudnej sytuacji finansowej i będzie zmuszona do ogłoszenia upadłości.
Struktura sądów upadłościowych i restrukturyzacyjnych
Pierwszym istotnym punktem do zauważenia jest, że sąd upadłościowy i sąd restrukturyzacyjny nie stanowią odrębnych jednostek w strukturze sądownictwa powszechnego. Zamiast tego, są one integralną częścią sądów rejonowych.
Oznacza to, że są one kompetentne do rozpatrywania spraw związanych z prawem upadłościowym i restrukturyzacyjnym. Są to wyspecjalizowane sądy gospodarcze. Nazewnictwo tych wydziałów jest ujednolicone „wydział gospodarczy dla spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych”.
Właściwości miejscowe i rzeczowe sądów upadłościowych i restrukturyzacyjnych
Prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne przewiduje, że po otwarciu postępowań w ramach tych ustaw, czynności sądowe wykonuje sąd lub sędzia-komisarz. W postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym sędzia komisarz pełni on funkcję nadzorczą nad przebiegiem upadłości i restrukturyzacji oraz ocenia decyzje dotyczące bieżących kwestii prowadzonych przez nadzorcę lub zarządcę. Sędzia komisarz zachowuje te kompetencje w postępowaniach, w których nie ma rady wierzycieli.
Według polskiego prawa oraz regulacji unijnych, właściwy sąd w sprawach upadłościowych i restrukturyzacyjnych to ten, w którego obszarze dłużnik prowadzi regularnie swoją działalność gospodarczą. Jeśli postępowanie zostanie wszczęte w kilku sądach, prowadzi je ten, który jako pierwszy wydał postanowienie o ich otwarciu.
Główne zadania sądu upadłościowego i restrukturyzacyjnego
Sąd upadłościowy / sędzia komisarz jest przede wszystkim zobowiązany do takich działań jak:
- ogłoszenie upadłości
- wyznaczenie syndyka
- powołanie organów postępowania takich jak rada wierzycieli
- rozpoznanie sprzeciwów od listy wierzytelności
- zatwierdzenie listy wierzytelności
- wyrażanie zgody na sprzedaż przedsiębiorstwa lub poszczególnych składników przedsiębiorstwa takich jak nieruchomości, ruchomości czy wierzytelności
- zatwierdzenie planu podziału funduszów masy upadłości
- określenie wynagrodzenia syndyka
Sąd restrukturyzacyjny/ sędzia komisarz jest właściwy dla czynności :
- otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego lub oddalenie wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego
- wyznaczenie organów postępowania: nadzorcy lub zarządcy
- powołanie organów postępowania takich jak rada wierzycieli
- rozpoznawanie sprzeciwów od spisu wierzytelności
- wyrażanie zgody na obciążenie majątku hipoteką lub zastawem po otwarciu restrukturyzacji
- zwołanie zgromadzenia wierzycieli,
- rozpoznawanie zażaleń na decyzje sędziego-komisarza,
- ustalanie wynagrodzenia syndyka oraz zatwierdzanie układów lub planów spłaty wierzycieli.
W zasadzie sąd upadłościowy i restrukturyzacyjny orzeka w składzie jednego sędziego zawodowego.
Sąd upadłościowy i restrukturyzacyjny odgrywa istotną rolę w procesie restrukturyzacji kredytu bankowego. Jego kompetencje obejmują szeroki zakres zadań związanych z zarządzaniem procedurami restrukturyzacyjnymi i upadłościowymi, co ma kluczowe znaczenie dla skuteczności tych procesów.