Projekt nowelizacji postępowania o zatwierdzenie układu.

Co nowego przyniesie nam nowelizacja postępowania o zatwierdzenie układu? Oceniamy na blogu SAS Restrukturyzacje.
Projekt zmiany postępowania o zatwierdzenie układu.

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji 15.02.2021 r. opublikowano projekt nowelizacji „ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw” z dnia 27.01.2021 r. (pełna treść tutaj: https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-krajowym-rejestrze-zadluzonych-oraz-niektorych-innych-ustaw2). Jednym z jego założeń jest wprowadzenie na stałe do prawa restrukturyzacyjnego tzw. uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego.

Tym samym należy spodziewać się, że uproszczone postępowania restrukturyzacyjne otwierane po dniu 30.06.2021 r. prowadzone będą już nie na podstawie ustawy tarczowej 4.0, a w oparciu o znowelizowane przepisy prawa restrukturyzacyjnego.

Regulacja zatem zyska na czytelności, jako zawarta kompleksowo w jednym akcie prawnym. Jakie praktyczne zmiany przewiduje projekt? Warto zapoznać się z nimi, a ewentualną decyzję o otwarciu takiego postępowania przed lub po 30.06.2021 r. skonsultować z doradcą restrukturyzacyjnym w odniesieniu do swojej indywidualnej sytuacji.  Poniżej przedstawiamy najważniejsze założenia aktualne na 26 marca 2021 roku.

Główne założenia „nowego” postępowania o zatwierdzenie układu i zmiany w stosunku do uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego.

We wcześniejszym wpisie dokonaliśmy streszczenia obowiązującej regulacji dotyczącej obowiązującego do 30 czerwca 2021 roku uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Co nowego nas czeka?

Brak obwieszczenia o otwarciu postępowania, w to miejsce obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o ustaleniu „dnia układowego”.

Projekt zakłada, że dłużnik przed obwieszczeniem w MSIG sporządza spis wierzytelności, spis wierzytelności spornych oraz wstępny plan restrukturyzacyjny (który w UPR na tym etapie nie występował). Nie będzie natomiast konieczności formułowania propozycji układowych na etapie przed dokonaniem obwieszczenia. Zmianę tę należy ocenić bardzo pozytywnie. Nazbyt często dłużnicy przedstawiali jakiekolwiek, niczym niepoparte propozycje układowe, które w następnej kolejności podlegały i tak licznym zmianom, skutkiem np. sugestii nadzorcy oceniającego warunki danej sprawy obiektywnie. Co się zaś tyczy wstępnego planu restrukturyzacyjnego, to wprowadzany obowiązek jego sporządzenia przez dłużnika pozwala nadzorcy i wierzycielom na szybsze rozeznanie się w sytuacji dłużnika i zaczerpnięcie wiedzy na temat planowanych środków restrukturyzacyjnych, a w konsekwencji także źródeł finansowania układu.

Obowiązek badania czy nie za zachodzą przesłanki negatywne i dodatkowa ochrona przez egzekucją.

Przed dokonaniem obwieszczenia nadzorca układu będzie badał, czy w stosunku do danego przedsiębiorcy nie zachodzą przesłanki negatywne uniemożliwiające skorzystanie z postępowania uproszczonego. Będą sytuacje, gdy wobec dłużnika w ciągu ostatnich 10 lat prowadzono już postępowanie o zatwierdzenie układu, lub jeśli w ciągu ostatnich 10 lat umorzono prowadzone postępowanie restrukturyzacyjne. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy umorzenia dokonano za zgodą wierzycieli. W przypadku odmowy dokonania obwieszczenia przez nadzorcę dłużnik będzie mógł zaskarżyć odmowę do sądu restrukturyzacyjnego, a termin rozpoznania skargi będzie wynosił tydzień.

Z dniem obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym dłużnik będzie podlegał dużo szerszej ochronie przed egzekucją, aniżeli w dotychczasowym uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym. Zakres planowanej ochrony przed egzekucją będzie tak samo szeroki jak przy sanacji.  Niedopuszczalne byłoby prowadzenie przeciwko dłużnikowi i to bez względu na to, czy dotyczyłaby wierzytelności objętych, czy też nieobjętych układem. Co bardzo istotne, projekt zakłada również możliwość uchylenia zajęć już dokonanych w postępowaniu egzekucyjnym oraz zabezpieczającym. Dotychczasowe przepisy w UPR powodowały zawieszenie egzekucji (np. skierowanej do rachunku bankowego), co oznaczało niedopuszczalność dokonywania nowych zajęć, ale przepisy nie pozwalały na zwolnienie zajęć już dokonanych. Tym samym jeśli przed otwarciem UPR została zajęta przez organ egzekucyjny określona suma pieniędzy, to nie była ona zwalniana i wpłacana do masy układowej, a pozostawała niejako w depozycie i zawieszeniu na czas zawierania układu. Dłużnik nie miał szans nią dysponować. W projektowanym nowym postępowaniu będzie już przestrzeń do uchylenia takich zajęć.

Zakaz wypowiadania kluczowych umów i zniesienie zakazu  regulowania wierzytelności podlegających układowi (!)

Utrzymana ma zostać również ochrona działalności operacyjnej dłużnika przez brak możliwości wypowiadania mu kluczowych umów.  Z tym jednak zastrzeżeniem, że nadzorca będzie sporządzał i składał do sądu listę kluczowych i konkretnych umów w danym postępowaniu. Wśród nich mogą się pojawić umowy leasingu, najmu, dzierżawy, dostaw oraz inne, które wiążą dłużnika. Rozwiązanie to należy ocenić bardzo pozytywnie w relacji do dotychczasowego UPR, kiedy to pojawiały się spory lub wątpliwości, czy dana umowa jest dla dłużnika kluczowa i podlega ochronie, czy nie.

W nowo projektowanym uproszczonym postępowaniu znika zakaz regulowania przez dłużnika wierzytelności podlegających układowi (tj. istniejących i wymagalnych w dniu układowym).  Rozwiązanie to ma zwiększyć poziom elastyczności w działalności operacyjnej dłużnika. W nowym stanie prawnym dłużnik bowiem będzie zachowywał możliwość podjęcia działania polegającego na dokonaniu jakieś spłaty, jeżeli będą przemawiały za tym korzyści ekonomiczne masy układowej. Przykładowo będzie mogło dojść do zapłaty ostatniej (wykupowej) raty leasingowej pomimo jej objęcia układem, jeżeli w zamian za to masa układowa uzyska wartościowe aktywo. Należy przy tym zastrzec, że rozwiązanie to nie powinno być nadużywane, a w szczególności polegać na selektywnym zaspokajaniu wierzycieli. Hamulcem przed takim pojmowaniem uchylenia zakazu powinna być dla dłużnika świadomość, że na każdym etapie, gdy miałoby dojść do pokrzywdzenia wierzycieli, dopuszczalne będzie uchylenie przez sąd skutków dokonanego obwieszczenia.

Głosowanie w nowym postępowaniu o zatwierdzenie układu.

Głosy od wierzycieli będzie odbierał nadzorca. Będzie mógł również zwołać zgromadzenie wierzycieli. Planowana zmiana jest korzystna dla dłużnika, ponieważ nie skazuje go na samodzielne zbieranie głosów, gdyby nadzorca nie zdecydował się na zwołanie zgromadzenia wierzycieli, jak to miewało miejsce w obecnie obowiązującym „tarczowym” modelu UPR.

Projekt obejmuje istotną zmianę w uzyskiwaniu większości niezbędnej do przyjęcia układu przez uproszczenie sposobu obliczania liczby głosów pozwalającej na przyjęcie układu. Zasady mają zostać ujednolicone, a głosy zliczane zgodnie z przepisem art. 119 prawa restrukturyzacyjnego, tj. układ będzie przyjmowany, jeśli za opowie się większość wierzycieli (liczbowo – więcej niż połowa) mająca łącznie co najmniej 2/3 sumy wierzytelności (kapitałowo).

Zmiany w postępowaniu o zatwierdzenie układu – podsumowanie planowanej regulacji.

Planowana nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego stworzy więc od 1.07.2021 nowy model postępowania. Zdecydowanie będzie to jednak nadal postępowanie uproszczone, tj. prowadzone z minimalnym udziałem sądu i krótkotrwałe (również 4 miesiące). Dłużnik nadal będzie dokonywał wyboru nadzorcy, a cała procedura zawierania układu odbywać się będzie zasadniczo poza sądem. Rewolucją będzie jednak mocno rozszerzony poziom ochrony dłużnika

Nowe postępowanie, o ile wejdzie w życie w projektowanym kształcie, w pewnej części stanowiło będzie implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1023. W odniesieniu do niej wiele środowisk podnosiło już w latach 2019-2020 zarzuty, iż grozi nadmiernym uprzywilejowaniem dłużnika przez przyznanie mu nazbyt szerokiej ochrony kosztem wierzycieli, a w szczególności wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo. Należy jednak zauważyć, że w dobie powszechnego kryzysu i niewydolności sądów restrukturyzacyjnych także na etapie poprzedzającym pandemię, jak również wobec pozytywnych doświadczeń postępowania UPR „koszty” wierzycieli w postaci nawet 4-miesięcznego zawieszenia możliwości egzekucji są niewspółmierne do możliwych rynkowych korzyści, jakie niesie instrument pozwalający porządkować postcovid-owy rynek przez uniknięcie fal upadłości w tzw. efekcie domina. Tym bardziej, że taki, a nie inny kierunek docelowego postępowania restrukturyzacyjnego był już znany od czasu wydania dyrektywy, tj. od roku 2019. Wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo mieli już ponad dwa lata na przeprowadzenie skutecznych egzekucji. Kryzysowa rzeczywistość w drugim roku pandemii powoduje konieczność wprowadzania użytecznych narzędzi porządkowania rynku i gospodarki. Do takich niewątpliwie należy obecnie funkcjonujące postępowanie UPR, jak i projektowana uproszczona restrukturyzacja mająca wejść na stałe do porządku prawnego.

Ostatnie wpisy