Postępowanie o zatwierdzenie układu funkcjonuje w polskim porządku prawnym od 2016 roku i jest jednym z czterech postępowań restrukturyzacyjnych. Popularność zyskało jednak dopiero niedawno. Stało się tak wraz z nowelizacją ustawy prawo restrukturyzacyjne, która weszła w życie 1 grudnia 2021 roku i znacząco zmieniła charakter tego postępowania. Nowepostępowanie o zatwierdzenie układu jest względnie łatwe i szybkie w porównaniu do innych postępowań restrukturyzacyjnych. W trakcie tego postępowania dłużnik zyskuje ochronę przeciwegzekucyjną i zakaz wypowiadania przez kontrahentów umów o strategicznym znaczeniu dla przedsiębiorstwa.
Spis treści
Zacznijmy od tego, że aby skorzystać z postępowania o zatwierdzenie układu, konieczne jest spełnienie kilku warunków. Przede wszystkim posiadanie tzw. zdolności restrukturyzacyjnej. Mają ją między innymi przedsiębiorcy w rozumieniu kodeksu cywilnego, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki kapitałowe nieprowadzące działalności gospodarczej, wspólnicy spółek partnerskich oraz wspólnicy spółek osobowych odpowiadający za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Ważnym wymogiem jest również spełnienie warunku dotyczącego stanu niewypłacalności lub zagrożenia niewypłacalnością przedsiębiorcy. Zgodnie z ustawą prawo upadłościowe, niewypłacalność oznacza utratę zdolności do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych, natomiast prawo restrukturyzacyjne definiuje „dłużnika zagrożonego niewypłacalnością” jako dłużnika, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedalekiej przyszłości może stać się niewypłacalny. Istotnym formalnym warunkiem rozpoczęcia i prowadzenia postępowania o zatwierdzenie układu jest również to, aby suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem nie przekraczała 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
Podpisanie umowy z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym, który pełni rolę nadzorcy układu to pierwszy krok, jaki należy zrobić. Wspólnie z dłużnikiem, nadzorca układu ma wiele zadań do wykonania, takich jak sporządzenie spisu wierzytelności bezspornych i spornych, a także przygotowanie wstępnego planu restrukturyzacyjnego i propozycji układowych. Ponadto nadzorca układu jest odpowiedzialny za zbieranie głosów wierzycieli nad przyjęciem układu, bez konieczności angażowania sądu. Po zakończeniu tych działań nadzorca układu przygotowuje sprawozdanie, które zawiera m.in. właściwy plan restrukturyzacyjny.
Co ważne w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu nie jest wymagane orzeczenie sądu jako pierwszy krok w rozpoczęciu postępowania. Zamiast tego, nadzorca układu wraz z dłużnikiem ustalają „dzień układowy”. Nadzorca układu ogłasza ten dzień poprzez obwieszczenie w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ).
Spis wierzytelności bezspornych, o których mowa była wcześniej, zawiera informacje o wierzycielach i ich wierzytelnościach, które zostały uznane przez dłużnika. Natomiast spis wierzytelności spornych obejmuje wierzytelności, które dłużnik nie uznaje, na przykład te, które są przedmiotem sporu sądowego z wierzycielem lub które są bezpodstawne.
Wstępny plan restrukturyzacyjny jest dokumentem, który obejmuje ocenę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika, wstępny opis planowanych środków restrukturyzacyjnych, harmonogram ich realizacji oraz sprawozdanie finansowe przygotowane w celu tego postępowania. Głównym celem wstępnego planu restrukturyzacyjnego jest przede wszystkim zademonstrowanie, że przedsiębiorca ma konkretną wizję poprawy swojej sytuacji finansowej.
Zazwyczaj dzień układowy jest identyczny z dniem ogłoszenia o jego ustaleniu w KRZ. Skutki otwarcia postępowania występują od dnia układowego, jednak od dnia obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego obowiązuje zakaz wypowiadania umów najmu lub dzierżawy lokalu, lub nieruchomości, w których prowadzone jest przedsiębiorstwo dłużnika, do czasu zakończenia postępowania lub uprawomocnienia postanowienia o umorzeniu postępowania.
Głównym zadaniem nadzorcy jest przede wszystkim udzielenie pomocy dłużnikowi w przygotowaniu propozycji układowych, stwierdzenie przyjęcia układu po przeliczeniu głosów wierzycieli oraz sporządzenie sprawozdania, które powinno być dołączone do wniosku dłużnika o zatwierdzenie układu.
Głosowanie na Zgromadzeniu Wierzycieli odbywa się za pośrednictwem teleinformatycznego systemu obsługującego postępowanie sądowe. Wierzyciel może również osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika oddać swój głos na Zgromadzeniu Wierzycieli.
W przypadku gdy głosowanie nad układem odbywa się w grupach wierzycieli, co jest najczęściej praktykowane, układ jest uważany za przyjęty, jeżeli większość głosujących wierzycieli z każdej grupy, których suma wierzytelności wynosi co najmniej dwie trzecie łącznej sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom z tej grupy, opowiedziała się za nim.
W przypadku zaakceptowania układu dłużnik składa wniosek o zatwierdzenie układu do właściwego Sądu Rejonowego za pośrednictwem KRZ. Wniosek musi być poprawnie uzasadniony. Dłużnik ma obowiązek udowodnienia istnienia wszystkich pozytywnych przesłanek zatwierdzenia układu (zdolność restrukturyzacyjna, stan zagrożenia niewypłacalnością lub niewypłacalność oraz przyjęcie układu) oraz braku przesłanek negatywnych dla zatwierdzenia układu. Sąd wydaje postanowienie w sprawie zatwierdzenia układu w ciągu dwóch tygodni od złożenia wniosku.
Po uprawomocnieniu się postanowienia o zatwierdzeniu układu nadzorca układu pełni funkcję nadzorcy wykonania układu, chyba że układ stanowi inaczej. Ma za zadanie zapewnić, że układ jest wykonywany zgodnie z warunkami określonymi w propozycjach układowych. Dba też o to, że przyjęte środki restrukturyzacyjne były realizowane zgodnie z ustalonym planem. Po zrealizowaniu układu lub odzyskaniu wierzytelności objętych układem sąd na wniosek dłużnika lub nadzorcy wydaje postanowienie o wykonaniu układu.
Oprócz ogłoszenia upadłości istnieją alternatywne rozwiązania dla firm w trudnej sytuacji finansowej. Warto rozważyć przeprowadzenie procesu restrukturyzacji przedsiębiorstwa, w tym właśnie opisane nowe postępowanie o zatwierdzenie układu. Jego niewątpliwą zaletą jest prostota na tle innych rozwiązań i to, że umożliwia dalsze prowadzenie i rozwój działalności gospodarczej.
Odwiedź nas na Linkedin