Wprowadzenie postępowania o zatwierdzenie układu (PZU) do polskiego systemu prawnego miało na celu stworzenie elastycznego narzędzia restrukturyzacyjnego. PZU jest jednym z czterech postępowań restrukturyzacyjnych, które weszły w życie wraz z ustawą prawo restrukturyzacyjne z dniem 1 stycznia 2016 roku. Cechą charakterystyczną tego postępowania jest minimalny udział sądu, ograniczony głównie do zatwierdzenia układu negocjowanego przez dłużnika z wierzycielami. Proces ten nie cieszył się dużą popularnością, głównie z powodu braku ochrony przed egzekucją i wpływem działań innych wierzycieli w trakcie negocjacji.
Wprowadzenie postępowania o zatwierdzenie układu (PZU) do polskiego systemu prawnego miało na celu stworzenie elastycznego narzędzia restrukturyzacyjnego. PZU jest jednym z czterech postępowań restrukturyzacyjnych, które weszły w życie wraz z ustawą prawo restrukturyzacyjne z dniem 1 stycznia 2016 roku. Cechą charakterystyczną tego postępowania jest minimalny udział sądu, ograniczony głównie do zatwierdzenia układu negocjowanego przez dłużnika z wierzycielami. Proces ten nie cieszył się dużą popularnością, głównie z powodu braku ochrony przed egzekucją i wpływem działań innych wierzycieli w trakcie negocjacji.
Główne Cechy Postępowania o Zatwierdzenie Układu
Postępowanie o zatwierdzenie układu charakteryzuje się ograniczonym udziałem sądu, który jest potrzebny jedynie do zatwierdzenia układu negocjowanego między dłużnikiem a wierzycielami. Dłużnik, we współpracy z nadzorcą układu, podejmuje negocjacje w celu uzyskania porozumienia z wierzycielami.
Po przyjęciu układu przez wierzycieli, konieczne jest zatwierdzenie go przez sąd. Proces ten, mimo że miał na celu uproszczenie restrukturyzacji, nie zyskał na popularności, ponieważ nie oferował ochrony przed egzekucją ze strony wierzycieli ani przed działaniami innych wierzycieli, co często skutkowało dodatkowymi komplikacjami dla dłużnika.
Nowe postępowanie o zatwierdzenie układu od 1 grudnia 2021 roku
Z dniem 1 grudnia 2021 roku znowelizowane postępowanie o zatwierdzenie układu zostało umieszczone w przepisach ustawy prawo restrukturyzacyjne. Podwaliną dla niego stały się przepisy pierwotnego postępowania o zatwierdzenie układu (2016 – 2020) oraz rozwiązania zaczerpnięte z uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego funkcjonującego w okresie 2020- 2021 roku w oparciu o „Tarczę 4.0”.
Nowelizacja Prawa i Nowe Możliwości
Zmiany wprowadzone w 2020 roku miały na celu poprawę efektywności i popularności postępowania o zatwierdzenie układu. Nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego wprowadziła szereg usprawnień, które miały na celu zwiększenie ochrony dłużników oraz uproszczenie całego procesu. Jedną z kluczowych zmian było tymczasowe zawieszenie egzekucji oraz ochrona przed działaniami innych wierzycieli, co miało na celu stworzenie bardziej sprzyjających warunków do przeprowadzenia skutecznych negocjacji. Ponadto, wprowadzono mechanizmy umożliwiające lepsze zarządzanie procesem restrukturyzacyjnym, w tym bardziej efektywne monitorowanie działań dłużnika przez nadzorcę układu.
W ramach nowelizacji wprowadzono również zmiany mające na celu zwiększenie przejrzystości procesu oraz zapewnienie lepszej komunikacji między dłużnikiem a wierzycielami. Dłużnik zobowiązany jest do przedstawienia szczegółowego planu restrukturyzacyjnego, który musi zostać zatwierdzony przez nadzorcę układu przed rozpoczęciem negocjacji. Plan ten powinien zawierać szczegółowe informacje na temat sytuacji finansowej dłużnika, proponowanych warunków układu oraz sposobu, w jaki dłużnik zamierza poprawić swoją sytuację finansową.
Nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego miała również na celu zapewnienie większej ochrony interesów wierzycieli. Wprowadzone zmiany umożliwiają wierzycielom większy wpływ na proces negocjacji oraz zapewniają im lepsze narzędzia do monitorowania działań dłużnika. Wierzyciele mają możliwość uczestniczenia w negocjacjach oraz wyrażania swoich opinii na temat proponowanych warunków układu, co ma na celu zapewnienie bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego procesu restrukturyzacyjnego.
Główne założenia nowego postępowania o zatwierdzenie układu
Nowe postępowanie o zatwierdzenie układu ma być szybkie. Analogicznie, jak poprzednio dłużnik ma krótki czas (zasadniczo są to 3 miesiące) na zawarcie porozumienia z wierzycielami. Postępowanie rozpoczyna się od zawarcia umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, który będzie pełnił funkcję „nadzorcy układu”. Nadzorca weryfikuje, czy dłużnik w okresie ostatnich 10 lal nie korzystał z uproszczonej restrukturyzacji, a ponadto żąda od dłużnika przedłożenia spisu wierzytelności oraz wierzytelności spornych i wstępnego planu restrukturyzacyjnego.
Następnie nadzorca obwieszcza elektronicznie w Krajowym Rejestrze Zadłużonych o dniu układowym. Z tą datą dłużnik zostaje objęty pełną ochroną przed egzekucją oraz przed wypowiedzeniem mu kluczowych umów przez kontrahentów (m.in. najem, leasing, kontrakty handlowe, umowy kredytowe). Celem postępowania jest jak najszybsze zawarcie układu i złożenie przez nadzorcę wniosku o jego zatwierdzenie przez sąd.
Podsumowanie
Postępowanie o zatwierdzenie układu, wprowadzone wraz z ustawą prawo restrukturyzacyjne z 1 stycznia 2016 roku, miało na celu stworzenie elastycznego narzędzia restrukturyzacyjnego z minimalnym udziałem sądu. Jednak brak ochrony przed egzekucją i działaniami innych wierzycieli sprawił, że proces ten nie cieszył się dużą popularnością. Nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego w 2020 roku wprowadziła szereg zmian mających na celu poprawę efektywności i popularności postępowania, w tym zwiększenie ochrony dłużników oraz lepsze zarządzanie procesem restrukturyzacyjnym.
Dzięki tym zmianom postępowanie o zatwierdzenie układu stało się bardziej atrakcyjne dla dłużników, oferując im większą ochronę i bardziej sprzyjające warunki do przeprowadzenia skutecznych negocjacji. Jednocześnie wprowadzone zmiany zapewniają większą ochronę interesów wierzycieli, umożliwiając im większy wpływ na proces negocjacji oraz lepsze narzędzia do monitorowania działań dłużnika.