Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie upadłości dłużnika. Przeprowadza się je, by ocalić przedsiębiorstwo, które jest niewypłacalne lub zagrożone niewypłacalnością. Kluczowym elementem tego procesu jest wybór doradcy restrukturyzacyjnego, który wspiera przedsiębiorcę w przygotowaniu planu restrukturyzacyjnego, propozycji układowych, sporządzeniu spisu wierzytelności oraz zbieraniu głosów wierzycieli. Doradca może pełnić także rolę syndyka w postępowaniu upadłościowym lub zarządcy nad przedsiębiorstwem w postępowaniu egzekucyjnym.
Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie upadłości dłużnika. Przeprowadza się je, by ocalić przedsiębiorstwo, które jest niewypłacalne lub zagrożone niewypłacalnością. Kluczowym elementem tego procesu jest wybór doradcy restrukturyzacyjnego, który wspiera przedsiębiorcę w przygotowaniu planu restrukturyzacyjnego, propozycji układowych, sporządzeniu spisu wierzytelności oraz zbieraniu głosów wierzycieli. Doradca może pełnić także rolę syndyka w postępowaniu upadłościowym lub zarządcy nad przedsiębiorstwem w postępowaniu egzekucyjnym.
Działalność doradcy restrukturyzacyjnego regulują następujące ustawy:
- Ustawa o licencji doradcy restrukturyzacyjnego z dnia 15 czerwca 2007 r.
- Prawo restrukturyzacyjne z dnia 15 maja 2015 r.
- Prawo upadłościowe z dnia 28 lutego 2003 r.
- Kodeks postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r.
Kim jest doradca restrukturyzacyjny?
W pierwszym roku obowiązywania przepisów o postępowaniach restrukturyzacyjnych (2016) w Polsce wszczęto 212 postępowań. W 2021 roku liczba ta wzrosła do 1888. Równocześnie spada liczba postępowań upadłościowych: w 2012 roku przeprowadzono 978, a do końca września 2022 roku już tylko 271.
Doradca restrukturyzacyjny to osoba z licencją, która może pełnić rolę zarządcy lub nadzorcy w postępowaniu restrukturyzacyjnym, a także syndyka w postępowaniu upadłościowym. Może również pełnić funkcję tymczasowego nadzorcy sądowego i zarządcy w egzekucji przez zarząd przymusowy. Posiadając licencję, doradca może świadczyć usługi doradcze z zakresu restrukturyzacji i upadłości.
Doradca restrukturyzacyjny – czym się zajmuje?
Zadania doradcy restrukturyzacyjnego obejmują zarządzanie przedsiębiorstwem w sytuacji kryzysowej. Doradca musi posiadać wiedzę z zakresu zarządzania, ekonomii i finansów oraz umiejętności komunikacyjne i negocjacyjne. Jest odpowiedzialny za swoje decyzje zarówno dyscyplinarnie, jak i majątkowo (posiada obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej).
Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych:
- Postępowanie o zatwierdzenie układu:
- Doradca pełni funkcję nadzorcy układu.
- Kontroluje czynności dłużnika dotyczące majątku.
- Wspiera w przygotowaniu planu restrukturyzacyjnego i propozycji układowych.
- Sporządza spis wierzytelności i składa sprawozdania.
- Przyspieszone postępowanie układowe oraz postępowanie układowe:
- Doradca pełni funkcję nadzorcy sądowego.
- Udziela zgody na czynności wykraczające poza zwykły zarząd.
- Sporządza plan restrukturyzacyjny i spis wierzytelności.
- Ocenia propozycje układowe i doradza ich zmiany.
- Postępowanie sanacyjne:
- Doradca pełni funkcję zarządcy.
- Obejmuje zarząd masą sanacyjną, zarządza nią i realizuje plan restrukturyzacyjny.
- Sporządza spis inwentarza i ocenia propozycje układowe.
- Postępowanie upadłościowe:
- Doradca pełni rolę syndyka.
- Zarządza majątkiem upadłego, zabezpiecza go i przystępuje do likwidacji.
- Wykonuje obowiązki przewidziane przepisami o ochronie roszczeń pracowniczych.
Inne role doradcy restrukturyzacyjnego:Tymczasowy nadzorca sądowy: Zabezpiecza majątek dłużnika w okresie rozpoznawania wniosku upadłościowego.
- Zarządca w egzekucji przymusowej: Może zarządzać przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym w postępowaniu egzekucyjnym.
Czy syndyk to doradca restrukturyzacyjny?
Syndyk i doradca restrukturyzacyjny to nie to samo. Od 1 stycznia 2016 r. osoby posiadające licencję syndyka stały się doradcami restrukturyzacyjnymi. Doradca restrukturyzacyjny pełni szerszą funkcję, mogąc działać jako syndyk, ale także jako zarządca lub nadzorca w różnych postępowaniach.
Jak zostać doradcą restrukturyzacyjnym?
Aby zostać doradcą restrukturyzacyjnym, należy:
- Ukończyć studia wyższe i uzyskać tytuł magistra.
- Posiadać nieposzlakowaną opinię.
- Mieć co najmniej 3-letnie doświadczenie w zarządzaniu majątkiem upadłego lub przedsiębiorstwem.
- Nie być karanym za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe.
- Zdać egzamin państwowy przed komisją powołaną przez Ministra Sprawiedliwości.
Po zdaniu egzaminu i złożeniu ślubowania przed Ministrem Sprawiedliwości, doradca jest wpisywany na listę osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Spółka handlowa może również zostać doradcą restrukturyzacyjnym, jeśli jej wspólnicy spełniają odpowiednie wymagania.
Czy radca prawny może być doradcą restrukturyzacyjnym?
Tak, radca prawny może zostać doradcą restrukturyzacyjnym, jeśli spełni określone wymogi. Choć tytuł radcy prawnego nie jest konieczny, wiedza prawnicza jest dużym atutem w wykonywaniu tego zawodu.
Podsumowując: Doradca restrukturyzacyjny to kluczowy specjalista w procesie ratowania przedsiębiorstwa przed upadłością. Jego rola obejmuje zarządzanie kryzysowe, przygotowanie planów restrukturyzacyjnych oraz wsparcie przedsiębiorcy na każdym etapie postępowania. Aby zostać doradcą, konieczne jest posiadanie odpowiedniej licencji, której uzyskanie wiąże się z licznymi wymaganiami i egzaminem państwowym.