Dłużnik, wierzyciel i restrukturyzacja – co warto wiedzieć? Prawa i obowiązki

Jakie są role i obowiązki dłużnika i wierzyciela?

Dłużnik

Dłużnik, czyli osoba lub firma, która zaciągnęła długi, ma za zadanie aktywnie uczestniczyć w procesie restrukturyzacji. Najważniejsze prawa i obowiązki dłużnika to:

• Wybór formy restrukturyzacji: Dłużnik może wybrać jedno z kilku dostępnych postępowań restrukturyzacyjnych, które najlepiej odpowiadają jego sytuacji.
• Przygotowanie i przedstawienie planu restrukturyzacji: Wymagane jest, aby dłużnik opracował i zaprezentował szczegółowy plan naprawczy, w tym propozycje układu z wierzycielami.
• Współpraca z nadzorcą sądowym lub zarządcą: Dłużnik musi współpracować z wyznaczonymi przez sąd organami, aby zapewnić przejrzystość i efektywność procedury.

Dłużnik, będący centralną postacią procesu restrukturyzacji, pełni kluczową rolę w zarządzaniu i negocjacjach mających na celu odbudowę swojej zdolności finansowej i operacyjnej.

Sprawdź: Restrukturyzacja kredytu bankowego – na czym to polega?

Wierzyciel

Wierzyciel to osoba lub instytucja, która ma finansowe roszczenia wobec dłużnika. W postępowaniu restrukturyzacyjnym wierzyciele mają również określone prawa i obowiązki:

• Aktywne uczestnictwo w postępowaniu: Wierzyciele mają prawo do wglądu w dokumenty restrukturyzacyjne, uczestnictwa w zgromadzeniach wierzycieli oraz głosowania nad układem.
• Zgłaszanie swoich roszczeń: Wierzyciele muszą zgłosić swoje roszczenia w procesie weryfikacji długów, aby mogły być one uwzględnione w planie restrukturyzacji.
• Ochrona praw – Wierzyciele mają możliwość składania wniosków i zastrzeżeń dotyczących sposobu prowadzenia restrukturyzacji oraz mogą dochodzić swoich praw w sądzie, jeśli uzasadnione jest to naruszeniem ich interesów.

Zarówno dłużnicy, jak i wierzyciele mają zdefiniowane prawa i obowiązki w procesie restrukturyzacji. Odpowiednie wykorzystanie tych uprawnień i odpowiedzialności jest kluczowe dla osiągnięcia celów restrukturyzacji, tj. odzyskania płynności finansowej przez dłużnika i maksymalizacji stopnia zaspokojenia roszczeń wierzycieli.

Przedstawienie propozycji układowych – uprawnienia dłużnika i wierzyciela

W ramach każdego procesu restrukturyzacyjnego głównym celem jest sformalizowanie układu, który definiuje zasady restrukturyzacji zadłużenia dłużnika. Dlatego kluczowe jest przedstawienie propozycji układowych, które są przedmiotem głosowania przez wierzycieli. Układ zostaje przyjęty i może zostać zatwierdzony przez sąd tylko wtedy, gdy odpowiednia większość wierzycieli opowie się „za” tymi propozycjami. Zgodnie z obowiązującymi przepisami uprawnienie do składania propozycji układowych przysługuje:

• dłużnikowi – który w większości przypadków jest inicjatorem propozycji układowych;
• wierzycielowi – aczkolwiek prawo do składania propozycji układowych zasadniczo przysługuje tylko wierzycielowi lub grupie wierzycieli, których łączne roszczenia stanowią więcej niż 30% ogólnej sumy wierzytelności;
• radzie wierzycieli – tutaj konieczna jest współpraca kolegialnego organu powołanego do ochrony interesów wierzycieli;
• nadzorcy sądowemu lub zarządcy.

Treść propozycji układowych może być szeroko zakrojona, pod warunkiem, że nie narusza przepisów prawa. Na przykład układ może obejmować: rozłożenie spłat na raty; odroczenie terminów płatności; konwersję wierzytelności na udziały lub akcje; modyfikację warunków umowy pożyczki.

A może chcesz dokonać restrukturyzacji? Przejrzyj poradnik: Restrukturyzacja firmy budowlanej – jak przeprowadzić ten proces?

Należy mieć na uwadze, że w ustalaniu priorytetów spłat długów stosuje się również przepisy Prawa restrukturyzacyjnego, które należy wziąć pod uwagę przy formułowaniu propozycji układowych. W praktyce regulacje te są stosowane do majątku dłużnika podlegającego restrukturyzacji, co implikuje, że wartość tego majątku definiuje rzeczywiste możliwości finansowe dłużnika w kontekście spłaty zobowiązań wobec wierzycieli. 

Restrukturyzacja zakłada, że przedsiębiorstwo dłużnika jest utrzymywane i kontynuuje działalność gospodarczą, co może prowadzić do poprawy możliwości finansowych dłużnika w trakcie realizacji układu, przyczyniając się do lepszej sytuacji wierzycieli. Ma to szczególne znaczenie w kontekście wykonywania umów pożyczkowych, zwłaszcza kiedy potrzebne są znaczne środki na regulowanie takich zobowiązań.

Proces restrukturyzacji: procedury

Restrukturyzacja długu to proces skomplikowany, wymagający dokładnego planowania i wykonania. Proces ten składa się z kilku kroków, które obejmują:

1. Złożenie wniosku o restrukturyzację

Dłużnik składa wniosek do sądu w celu rozpoczęcia postępowania restrukturyzacyjnego.

1. Ocena zdolności restrukturyzacyjnej

Sąd ocenia, czy dłużnik spełnia warunki do przeprowadzenia restrukturyzacji.

1. Wyznaczenie nadzorcy sądowego

Sąd wyznacza nadzorcę, który będzie nadzorować cały proces i sprawdzać, czy dłużnik przestrzega ustalonych zasad.

1. Przygotowanie planu restrukturyzacyjnego

Dłużnik przygotowuje plan, który musi zostać zatwierdzony przez wierzycieli.

1. Zatwierdzenie układu

Układ musi zostać zatwierdzony przez większość wierzycieli i ostatecznie zatwierdzony przez sąd.

Kluczowe aspekty prawne i finansowe w kontekście restrukturyzacji

Restrukturyzacja długu nie tylko umożliwia uniknięcie upadłości, ale także otwiera drogę do zrównoważonego wzrostu gospodarczego i finansowej stabilności przedsiębiorstwa. W tym kontekście należy rozważyć następujące aspekty:

• Wpływ na zdolność kredytową: Restrukturyzacja może wpłynąć na zdolność kredytową dłużnika w przyszłości.
• Ochrona prawna: Prawo restrukturyzacyjne zapewnia ochronę przed egzekucją wobec dłużnika na czas trwania procedury.
• Zmiany w strukturze kapitałowej: Może dojść do konwersji długów na kapitał, co zmienia strukturę własnościową firmy.

Restrukturyzacja jest kluczowa dla zapewnienia długoterminowej żywotności przedsiębiorstw. Dzięki niej możliwe jest nie tylko uniknięcie upadłości, ale także restrukturyzacja długów w sposób umożliwiający kontynuację działalności gospodarczej, co jest korzystne zarówno dla dłużników, jak i wierzycieli. Aktywne i świadome uczestnictwo obu stron w procesie restrukturyzacji jest niezbędne do osiągnięcia optymalnych wyników.